Documentalisten en archivarissen houden zich bezig met het verzamelen, ordenen en toegankelijk maken van informatie. Een archivaris verzamelt oude informatie of informatiebronnen en ordent deze systematisch. Het kan bijvoorbeeld gaan om documenten, brieven, kaarten of foto’s, maar ook om digitale informatie. Een archivaris heeft soms ook de taak de collectie aan te vullen met ontbrekende stukken. Een archivaris beheert het archief en zorgt dat het inzichtelijk is voor bedrijfsmedewerkers of bezoekers. Een archivaris zal soms opdrachten krijgen om bepaalde stukken op te zoeken en zal bezoekers van het archief helpen met het vinden van de gewenste informatie. Sommige archieven zijn ook geschikt voor het geven van rondleidingen en/of tentoonstellingen. Een documentalist verzamelt niet alleen oude, maar ook nieuwe informatie. Hij verzamelt en ordent alle informatie die binnenkomt en zorgt dat deze (binnen een bedrijf) bij de juist mensen terecht komt. Een documentalist zal vaak in opdracht van collega’s informatie moeten opzoeken of bepaalde ontwikkelingen in de gaten houden. Alle informatie die binnen komt wordt door de documentalist gearchiveerd. Als je documentalist of archivaris wilt worden kun je verschillende opleidingen volgen, bijvoorbeeld de hbo studie Informatiedienstverlening en -management of de wo studie Culturele informatiewetenschap (bachelor).Als documentalist ben je verantwoordelijk voor het bijeenbrengen en beheren van informatie en ontwikkel je een systeem waardoor anderen toegang kunnen krijgen tot die informatie.

Een docent levensbeschouwing/godsdienst vindt het een uitdaging om kennis over verschillende religies over te dragen op zijn leerlingen. Vaak is godsdienstonderwijs onderdeel van het vak levensbeschouwing. Er zijn immers ook niet-religieuze levensbeschouwingen en buitenkerkelijke uitingen van geloof. De docent probeert deze diversiteit te onderwijzen aan de leerlingen en daagt hen daarnaast uit om ook hun eigen levensbeschouwing te beschouwen. Tijdens de lessen worden kritische vragen gesteld over bepaalde religieuze en maatschappelijke zaken. De docent moet thuis zijn in verschillende lesvormen om de leerlingen te blijven boeien. Naast het lesgeven heeft een docent levensbeschouwing/godsdienst vaak ook andere taken binnen een school, zoals het mentorschap. De beste voorbereiding op het leraarschap is een vierjarige hbo lerarenopleiding of de universitaire lerarenopleiding die volgt op een gewone studie.

Als politicoloog ben je gericht op het bestuderen van de politiek. Dit kan gaan om de Nederlandse politiek, maar ook om politieke stelsels, diplomatieke betrekkingen of de politiek van een specifiek land. Je verdiept je in regeringen, bestuurlijke systemen en politieke ontwikkelingen en stromingen op nationaal en internationaal niveau. Je hebt kennis van politieke theorie, filosofie, geschiedenis en economie en je hebt hier ook ideeën en meningen over. Wat je taken zijn hangt af van je werkplek. Veel politicologen werken bij de overheid of bij een politieke partij. Voor de hand liggende banen zijn beleidsmedewerker en leraar. Ook kun je onderzoeker worden bij een universiteit of politieke partij. Als onderzoeker voer je vaak opiniepeilingen uit en analyseer je deze. Politicoloog is dus meer een verzamelnaam voor meerdere beroepen dan dat het een specifiek beroep is.

Een socioloog onderzoekt hoe samenlevingen functioneren en kijkt hoe de mens zich beweegt in sociaal verband. In de sociologie houdt men zich bezig met allerlei sociale verschijnselen en veranderingen. Het onderzoeksgebied van de socioloog is bij uitstek mensgericht. In tegenstelling tot de historicus, kijkt de socioloog vooral naar de hedendaagse samenleving. Ook doet de socioloog niet hetzelfde werk als de antropoloog; de socioloog kijkt naar alle menselijke samenlevingen en voert zijn of haar analyse uit van macro tot microniveau. De socioloog heeft kennis opgedaan van allerlei theorieën en doet vaak statistisch onderzoek. Met deze hulpmiddelen probeert de socioloog tot nieuwe inzichten over de samenleving te komen. Thema’s die een socioloog in zijn werkzaamheden kan tegenkomen zijn bijvoorbeeld sociale ongelijkheid, geweld, maatschappelijke veranderingen, man-vrouw verhoudingen, vergrijzing en individualisering. De meest voor de hand liggende studiekeuze is de universitaire opleiding Sociologie.

Een docent talen draagt zijn kennis van een bepaalde taal en cultuur over op leerlingen. Grammatica uitleggen, geschiedenis en cultuurlessen geven, proefwerken maken en het organiseren van excursies naar het buitenland: het behoort allemaal tot het takenpakket van een docent talen. Het eerste waar je misschien aan denkt zijn de moderne Europese talen, maar je kunt natuurlijk ook klassieke talen geven of relatief nieuwe vakken als Chinees, Turks of Italiaans. Een lerarenopleiding talen op hbo niveau of een talenstudie op wetenschappelijk niveau zijn de meest voor de hand liggende opties om docent talen te worden. Vaak is een maatschappijprofiel met talen de meest voor de hand liggende keuze op de middelbare school ter voorbereiding van een talenstudie.

De filosoof van tegenwoordig is niet meer de wereldvreemde denker die in zijn eentje allerlei geniale ideeën uitbroedt. Bij het beroep filosoof denk je gelijk aan grote namen, van Aristoteles en Plato tot Nietzsche. Filosofen houden zich nu vooral bezig met het bestuderen van andere denkers en allerlei filosofische disciplines. De kern van de filosofie is het continue stellen van vragen over ons bestaan. Elke stroming in de wijsbegeerte vult deze vragen op een andere manier in. Een filosoof is op de hoogte van de verschillende takken van de wijsbegeerte en de geschiedenis van zijn vakgebied (die al terug te voeren is op de oude Grieken). Tegenwoordig is filosofie niet alleen maar een beroep wat binnen de universiteit wordt uitgevoerd. Sommige filosofen richting zich ook op de praktische kant van het vak. Filosofen zijn werkzaam bij ziekenhuizen op het gebied van ethiek of in het bedrijfsleven om een gedragscode op te stellen. Ook op andere vakgebieden komt de filosofie vaak terug, denk maar aan rechtsfilosofie of geschiedfilosofie. Een carrière als filosoof krijgt de beste start door te kiezen voor de wo studie Filosofie.

Een archeoloog houdt zich bezig met overblijfselen van menselijke geschiedenis. Het bekende beeld is een archeoloog die aan het graven is, maar dat is maar een deel van wat een archeoloog doet. Veel van het werk vindt plaats in laboratoria, waar de vondsten onderzocht worden. Dat is een heel technisch proces, waarbij bijvoorbeeld röntgenapparatuur of koolstofdatering gebruikt wordt. Als archeoloog kan je in een depot (opslag) werken, maar ook een hele opgraving leiden: je bent dan ook bezig met de organisatie, administratie of het opstellen van offertes en het plan van aanpak. In veel gevallen wordt een archeoloog ingezet door een bouwbedrijf, via een bemiddelingsbureau of als zelfstandige. Vaak is archeologisch onderzoek verplicht voor er gebouwd kan worden.

Een historicus bestudeert de menselijke geschiedenis aan de hand van gegevens en bronnen uit het verleden. Hij probeert een beeld te krijgen van hoe mensen in het verleden samenleefden, welke processen en interacties er plaatsvonden en hoe het heden hieruit ontstaan is. Hoewel de historicus een goede algemene kennis van de geschiedenis heeft, is hij daarnaast vaak gespecialiseerd in een bepaalde tijdsperiode of benadering. Zo zijn er historici die zich specialiseren in de oudheid of middeleeuwen, terwijl anderen zich weer bezig houden met parlementaire geschiedenis, migratie of gender. Het werkveld van de historicus kan dan ook connecties hebben met kunstgeschiedenis, politicologie of (klassiek/moderne) talen.

Een musicoloog houdt zich bezig met muziek vanuit een wetenschappelijk perspectief. Hij of zij heeft zeker wel muzikaal talent maar het musiceren zelf staat niet centraal in de beroepspraktijk. De theorie en de geschiedenis van de muziek staan centraal. Verschillende genres en regio’s komen aan bod bij de opleiding muziekwetenschap. Vragen die voorbij komen zijn bijvoorbeeld: Is muziek universeel? Kan iedereen de muziek van Mozart waarderen? Wat is de invloed van het postmodernisme op de hedendaagse muziek? Een musicoloog probeert een muziekstuk op een wetenschappelijke manier te analyseren. Er wordt gekeken naar de beleving van muziek en de manier waarop muziek een bepaalde boodschap kan overbrengen. Wie zich interesseert in de achtergronden van de muziek, kan kiezen voor de opleiding Muziekwetenschap die aan verschillende universiteiten in Nederland gegeven wordt.

De collectiespecialist werkt in een bibliotheek en beheert de collectie. Dat omvat allerlei werkzaamheden, van het ordenen en categoriseren van boeken, tot het bestellen van nieuwe boeken of het afschrijven van verouderde literatuur. Daarnaast adviseert de collectiespecialist over het beleid van de bibliotheek, en geeft advies aan bibliotheekgebruikers. Het werk verschilt per bibliotheek: nationale bibliotheken of universiteitsbibliotheken hebben bijzondere collecties met oude boeken, en studie- en leeszalen. Die moeten dan worden beheerd door specialisten. Daarnaast kan het zijn dat de collectiespecialist projecten of tentoonstellingen leidt. Bij een regionale bibliotheek kan een collectiespecialist daarnaast helpen met promotie of activiteiten aanbieden.

Een etymoloog houdt zich bezig met woordgeschiedenissen. Fulltime etymologen zijn nauwelijks: de meeste taalwetenschappers doen dan ook niet alleen etymologisch, maar ook ander taalkundig onderzoek. Etymologisch onderzoek vooral bekend vanwege grote projecten als het etymologisch woordenboek. Daar werken etymologen aan mee als redacteurs. Etymologen zijn meestal in dienst van een universiteit, maar werken soms daarnaast nog als bijvoorbeeld schrijver of bestuurslid bij stichtingen voor taal en cultuur.

Een sinoloog is iemand die Chinese talen en cultuur heeft gestudeerd. In feite is het dus geen beroep: sinologen hebben allerlei verschillende banen. Veel van hen zijn bijvoorbeeld adviseurs voor bedrijven die zaken willen doen met China. Anderen zijn docent of diplomaat, tolk of handelaar. Fulltime sinologen zijn er minder. Zij werken bijvoorbeeld als onderzoeker aan de universiteit, als schrijver van boeken over China of als onderzoeksjournalist. In dat geval werk je bijvoorbeeld voor een krant of tijdschrift, of als freelancer. Je schrijft dan zelfstandig artikelen en moet er zelf voor zorgen dat ze gepubliceerd worden.

Een hoogleraar is docent en onderzoeker aan de universiteit. Het is de hoogste wetenschappelijke functie. Als hoogleraar zijn onderzoek en onderwijs zijn je belangrijkste taken: het voorbereiden van colleges, overleg met vakgroepen en daarnaast het publiceren van papers en het bezoeken van congressen. Als specialist moet je ook de onderzoeken van collega’s volgen: bijvoorbeeld op congressen of door het lezen van nieuwe publicaties in wetenschappelijke tijdschriften. Verder leidt je onderzoekprojecten en heb je managementtaken. Veel hoogleraren hebben daarnaast andere functies: ze zitten vaak commissies en raden buiten de universiteit, omdat ze daar vanuit hun specialisme advies kunnen geven.