Een onderwijskundige vraagt zich af hoe kennis het beste overgedragen kan worden en houdt zich bezig met het vraagstuk hoe onderwijs het beste georganiseerd kan worden. In tegenstelling tot de onderwijzer staat de onderwijskundige niet zelf voor de klas. Het beroep onderwijskundige is veel theoretischer. Aandachtspunten van een onderwijskundige zijn onder andere het onderwijsbeleid, de organisatie van scholen en het maken van lesmateriaal. Hij of zij zoekt naar theoretische en praktische benaderingen voor onderwijsvraagstukken als: Is het nuttig om de computer meer te gebruiken in het basisonderwijs? Waarom is de ene docent beter in zijn vak dan de andere? Welke boeken zijn het meest effectief voor een bepaald vak? Hoe kun je een klas managen? Het werkveld van de onderwijskundige is dus zeer breed, ook omdat hij of zij zich ook bezighoudt met alle niveaus van scholing. Het vak is als het ware een combinatie tussen de vakgebieden pedagogiek, psychologie, sociologie en organisatiewetenschappen. Vaak zal de onderwijskundige een adviserende rol hebben binnen een bedrijf of overheidsinstelling. Ook komt het voor dat hij of zij trainingen geeft aan docenten over nieuwe onderwijsmethoden. De beste studiekeuze voor dit beroep is de wo opleiding Onderwijskunde.

Een pedagoog houdt zich bezig met de opvoeding en ontwikkeling van kinderen. De kerntaak is het begeleiden en adviseren van zowel kinderen als opvoeders. Een pedagoog geeft een signaal als de ontwikkeling van kinderen niet normaal verloopt en onderneemt actie. Een pedagoog krijgt te maken met kinderen van 0 tot 21 jaar die vaak nog niet met zwaardere hupverlening in aanraking zijn gekomen. Het verschil met de orthopedagoog is dat een pedagoog zich niet enkel en alleen bezig houdt met kinderen met een beperking. Zijn of haar taak is om alle betrokken opvoeders bij elkaar te krijgen zoals de ouders, maar ook de school en de jeugdzorg. Een pedagoog begint zijn of haar werk door te praten met kinderen of ouders. Ook door kinderen te observeren kan een pedagoog veel te weten komen over de ontwikkeling van kinderen. Vervolgens maakt de pedagoog een analyse van de problematische situatie en bedenkt een plan van aanpak. Een pedagoog vervangt de ouders niet maar begeleidt en ondersteunt een gezin. Als je pedagoog wilt worden, is de meest voor de hand liggende keus om een hbo bacheloropleiding Pedagogiek te doen.

De decaan werk je op een middelbare school en help je leerlingen bij het kiezen van een beroep of vervolgopleiding. Je voert daarvoor gesprekken, neemt eventueel tests af, en adviseert over het bezoeken van open dagen. De decaan is op de hoogte van de mogelijkheden qua studies en beroepen, en mogelijkheden op school, zoals extra vakken volgen. Hiervoor overleg je ook met decanen van andere scholen. Als er informatieavonden worden georganiseerd over studies en profielkeuze, is het meestal ook de decaan die daar verantwoordelijk voor is. In de meeste gevallen is een decaan ook docent.

Een schoolinspecteur bezoekt scholen om controleren of het onderwijs op de betreffende school voldoet aan de eisen. Als inspecteur ga je regelmatig bij scholen langs om een dag mee te kijken bij verschillende lessen. Een inspectie houdt ook in dat je spreekt met de directie, leerlingen en soms ouders. De resultaten van de inspectie verwerk je in rapporten. Die zijn openbaar. Buiten de inspecties en het schrijven van rapporten overleg je met collega’s, om te zorgen dat je allemaal op zoveel mogelijk dezelfde manier je werk doet. Soms zul je ook gevraagd worden om advies over onderwijsbeleid.