Een huisarts onderzoekt en behandelt patiënten die klachten hebben. Dit kunnen de meest uiteenlopende problemen zijn, daarom moet een huisarts over veel kennis beschikken. Een huisarts behandelt patiënten van alle leeftijden en onderzoekt zowel psychische als lichamelijke klachten. Een huisarts houdt spreekuren waarbij hij de klachten van patiënten aanhoort en vervolgens onderzoekt. Hierna stelt de huisarts een diagnose en adviseert een bepaalde behandeling. Een huisarts kan ook doorverwijzen naar specialisten of het ziekenhuis en recepten voor de apotheek uitschrijven.

Een tandarts weet alles over het gebit van de mens. Het dagelijkse werk bestaat uit het behandelen van gebitsklachten en het uitvoeren van preventieve controles. Een tandarts vult gaatjes, zet kronen, plaatst bruggen, geeft plaatselijke verdovingen en trekt tanden of kiezen. Een tandarts maakt ook gebitten schoon, door bijvoorbeeld tandsteen te verwijderen. De tandarts voert controles uit om te kijken of er ziekten of uitwijkingen zijn. Naast behandelen, geeft de tandarts ook advies en uitleg en is hij op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op zijn vakgebied.
Als een patiënt binnenkomt bij de tandarts, controleert de tandarts vaak eerst het hele gebit en het tandvlees. Soms laat een tandarts röntgenfoto’s maken om vroegtijdig problemen te kunnen ontdekken. Als de tandarts afwijkingen ontdekt stelt hij een diagnose en beslist hij welke ingrepen nodig zijn. Voor sommige ingrepen verwijst de tandarts door naar een kaakchirurg, mondhygiëniste of orthodontist. Als de tandarts zelf de behandeling uitvoert, maakt hij of zij soms gebruik van plaatselijke verdoving. Een tandarts grijpt ook in als patiënten komen met klachten over het gebit. Iemand met kiespijn of rotte tanden krijgt van de tandarts een behandeling. Een tandarts behandelt klachten en controleert het gebit, maar hij geeft ook advies en uitleg. Voordat een tandarts zijn behandeling toepast, geeft hij aan de patiënt uitleg en soms is het nodig de patiënt gerust te stellen. Een tandarts kan ook advies geven over mondverzorging, bijvoorbeeld hoe je je tanden moet poetsen. Om op de hoogte te zijn van de nieuwste ontwikkelingen op tandheelkundig gebied moet de tandarts vakliteratuur lezen, cursussen volgen en naar lezingen gaan.
Om tandarts te worden, volg je de 5/6 jarige studie Tandheelkunde (3 jaar BA en 2/3 jaar MA). Hiervoor moet je eerst ingeloot worden. Op de middelbare school moet je het profiel Natuur en Gezondheid (met natuurkunde) of Natuur en Techniek (met biologie 1 en 2) hebben gevolgd. De arbeidsmarkt voor een tandarts is zeer gunstig.

Als medisch specialist ben je gespecialiseerd in een bepaald vakgebied binnen de geneeskunde. Je bent bijvoorbeeld uroloog, oogarts of internist. Als medisch specialist onderzoek je patiënten, stel je diagnoses en voer je behandelingen uit. Vaak werk je als zelfstandig ondernemer in een ziekenhuis (meestal samen met enkele collega’s in een maatschap). Je geeft vaak leiding aan assistent-artsen. In een academisch ziekenhuis verricht je ook wetenschappelijk onderzoek en geef je onderwijs aan studenten en artsen in opleiding. Je werkt zelfstandig en hebt contact met bijvoorbeeld huisartsen, andere specialisten, verpleegkundig personeel, laboratoriumpersoneel, de familie van patiënten en natuurlijk de verschillende patiënten zelf.

Een orthodontist is een gespecialiseerde tandarts en behandelt vooral scheefgegroeide (of aangeboren scheve) tanden en kiezen. Een orthodontist bekijkt wat er gedaan kan worden en behandelt met behulp van een beugel. De cliënt komt regelmatig op bezoek bij de orthodontist waarbij de orthodontist controle uitvoert en kijkt of er nog iets vervangen of veranderd moet worden. Een orthodontist behandelt veelal kinderen, maar ook jongeren en volwassenen kunnen nog door een orthodontist behandeld worden.
Als een orthodontist een cliënt wil behandelen maakt hij of zij vaak eerst röntgenfoto’s en gebitsafdrukken. Op basis hiervan beslist de orthodontist welke beugel een cliënt krijgt en welk behandelplan er opgesteld zal worden. Als de beugel gemaakt is en eventueel geplaatst geeft de orthodontist ook uitleg over hoe de beugel gedragen moet worden en hoe de cliënt de beugel moet schoonmaken. Een orthodontist kan op basis van de foto’s ook ervoor kiezen om een cliënt door te verwijzen naar een kaakchirurg. De orthodontist moet naast het behandelen van cliënten ook dossiers bijhouden waarin hij de vooruitgang van de behandeling bijhoudt.
Om orthodontist te worden volg je de zesjarige universitaire opleiding Tandheelkunde, waarvoor je moet worden ingeloot. Na de studie Tandheelkunde solliciteer je voor een vierjarig opleidingstraject tot orthodontist.

Een psychiater werkt met mensen met psychiatrische stoornissen en problemen. Deze problemen kunnen biologisch (bijvoorbeeld een chronische ziekte), psychologisch (bijvoorbeeld een traumatische ervaring) en/of sociaal (bijvoorbeeld een slechte opvoeding) van aard zijn. Een psychiater voert gesprekken met zijn patiënten, hij observeert ze en voert lichamelijk en geestelijk onderzoek uit. Hierna stelt hij een diagnose. Het verschil tussen een psychiater en een psycholoog is dat een psychiater een medisch arts is en dus de bevoegdheid bezit om medicijnen uit te schrijven.

Een patholoog-anatoom is een chirurg of arts die geen patiënten behandelt. Een forensisch patholoog-anatoom wordt ingeschakeld als er onzeker is of iemand op natuurlijke wijze is overleden of door een misdrijf om het leven gekomen is. De patholoog-anatoom moet dan de doodsoorzaak vaststellen. Hierbij wordt gekeken naar alle afwijkingen die een lichaam vertoont. Het onderzoek kan ook plaatsvinden om juist doodsoorzaken uit te sluiten. Het werk van een patholoog-anatoom kan gebruikt worden in een strafzaak. Ook kan een patholoog-anatoom ingeschakeld worden bij het stellen van een diagnose wanneer de patiënt nog leeft of wanneer een patiënt al overleden is om het verloop van een ziekte in kaart brengen voor wetenschappelijk onderzoek.

Een arts is de verzamelnaam voor verschillende geneeskundige beroepen zoals huisartsen, ziekenhuisspecialisten, verpleeghuisartsen, bedrijfsartsen, sportartsen, verzekeringsartsen, jeugdartsen (vroeger schoolarts), wetenschappelijk onderzoeksartsen tot medische milieukundigen. In Nederland is arts een beschermde titel, die pas kan worden verkregen na het succesvol afronden van de universitaire opleiding Geneeskunde en het afleggen van het artsexamen. Verwante beroepen zijn tandarts, dierenarts en biomedisch wetenschapper.

Een audioloog is een medisch specialist die zich bezighoudt met gehoor- en evenwichtsproblemen: het werk bestaat uit het testen van gehoor, diagnosticeren van problemen en het vinden van de beste oplossingen hiervoor. Een audioloog neemt testen af, voert gesprekken met patiënten en zoekt samen met de patiënt naar een oplossing. Daarbij worden sociale en psychologische factoren in het oog gehouden: het proces is te vergelijken met revalidatie, en de patiënten moeten daarin goed begeleid worden. Vaak werken audiologen dan ook samen met andere specialisten, zoals logopedisten, kno-artsen, of psychologen en maatschappelijk werkers. Veel audiologen doen daarnaast wetenschappelijk onderzoek.

Een cardioloog is een medisch specialist die gespecialiseerd is in het hart. Hij of zij onderzoekt patiënten, diagnosticeert problemen aan het hart en begeleidt patiënten met hartproblemen. Als cardioloog kan je zowel werken in een ziekenhuis op de afdeling cardiologie, maar ook bij gespecialiseerde hartklinieken. Dat heeft ook invloed op je werkzaamheden: bij een universitair medisch centrum ligt de nadruk meer op onderwijs en onderzoek, terwijl privéklinieken meer tijd nemen voor contact met patiënten. Je werkt meestal samen in een team, met laboranten en assistenten. Dat betekent dat een cardioloog ook moet kunnen coördineren en leidinggeven.

Een chirurg verricht operaties in het ziekenhuis. Hij of zij is medisch specialist, en specifiek opgeleid om operaties te doen. Daarnaast zijn de meeste chirurgen gespecialiseerd in bepaalde lichaamsdelen of soorten operaties: zo zijn er traumachirurgen voor chirurgie na ongevallen, vaat- en hersenchirurgen en chirurgen gespecialiseerd in orgaantransplantatie. Als chirurg werk je het meeste in de operatiekamer, maar ook op de afdeling spoedeisende hulp of op de polikliniek zijn chirurgen te vinden. Operaties zijn natuurlijk een belangrijk deel van het werk van een chirurg, maar je moet ook operaties evalueren en hebt gesprekken met patiënten.

Een dermatoloog is een medisch specialist die zich bezighoudt met huidziekten. Hij of zij stelt de diagnose en behandelt de patiënt. Dat betekent dat de werkzaamheden uiteenlopen van het doen van tests, chirurgische ingrepen, vaatbehandelingen of lasertherapie. Je hebt veel contact met je patiënten, en regelmatig overleg met collega’s van andere specialismen. Je houdt daarnaast de dossiers van patiënten bij, en sommige dermatologen doen ook onderzoek. Een dermatoloog krijgt te maken met allerlei verschillende patiënten en met aandoeningen die variëren van acné tot huidkanker.

Een gynaecoloog is een arts die zich geeft gespecialiseerd in medische zorg voor vrouwen. Een gynaecoloog richt zich op de problemen en ziektes die bij vrouwen voorkomen. Dat zijn bijvoorbeeld problemen met de geslachtsdelen, vruchtbaarheid of hormonen. Ook seksuele problemen horen bij zijn specialisme. Als gynaecoloog begeleidt je daarnaast zwangerschappen en bevallingen. Het werk is erg afwisselend: niet alleen heb je persoonlijke gesprekken tijdens consulten over allerlei klachten, soms werk je op de operatiekamer of ga je langs bij patiënten, bijvoorbeeld na een bevalling. Soms heb je nachtdienst. Hoe druk je werk is, kan dus erg verschillen. Sommige gynaecologen geven onderwijs of doen onderzoek.

KNO staat voor ‘keel, neus, oor’. Als KNO-arts ben je gespecialiseerd in het hoofd-hals gebied, wat meestal neerkomt op keel, neus en oren. Ook klachten aan andere bijholtes of speekselklieren vallen onder zijn specialisme. In spreekuren krijg je dus te maken met allerlei verschillende problemen. Daarnaast verricht een KNO-arts operaties aan keel, neus en oor, en is dus regelmatig in de operatiekamer te vinden. Verder kan een KNO-arts gehoorapparaten aanmeten, logopedie voorschrijven en plastische chirurgie uitvoeren. Sommige KNO-artsen specialiseren zich in oncologie.

Neurochirurgen zijn chirurgen die zich hebben gespecialiseerd in de hersenen en het zenuwstelsel. De operaties die je als neurochirurg uitvoert, zijn bijvoorbeeld operaties aan de schedel, de hersenen of de wervelkolom. Dat maakt het risico van de operaties behoorlijk groot: het weefsel is kwetsbaar en geneest moeilijk. Daarnaast zijn het vaak operaties op extreem klein gebied, waarbij je heel precies moet werken. De operaties kunnen erg lang duren, dus het werk is heel intensief. Je werkt veel samen met een neuroloog, en waar nodig met andere specialisten. Behalve operaties zijn er spreekuren en overleg met andere artsen.

Een neuroloog is een specialist op het gebied van hersenen en het zenuwstelsel. Hij of zij diagnosticeert en behandelt allerlei ziektes die daarmee te maken hebben, van Parkinson tot hernia’s en van beroertes tot epilepsie. Het is de taak van de neuroloog om vast te stellen wat het probleem is, onder andere door de patiënt te onderzoeken. Dat onderzoek gebeurd door bijvoorbeeld filmpjes en scans. Daarnaast stel je behandelingen voor, en verwijst de patiënt bijvoorbeeld door naar een neurochirurg, als er een operatie nodig is, of naar bijvoorbeeld een fysiotherapeut of logopedist, voor klachten die bij zijn ziekte horen.

Een nucleair geneeskundige is een arts die patiënten onderzoekt en behandelt met behulp van radioactiviteit. Zijn werk lijkt op dat van een radioloog. Als nucleair geneeskundige ben je vooral veel bezig met diagnose: je maakt ontstekingen, tumoren en andere processen in het lichaam zichtbaar met radioactief materiaal. Verder ben je verantwoordelijk voor de juiste dosering van radioactieve medicijnen. Nucleaire geneeskunde is een heel technisch beroep: je werkt veel met high tech scanners, en bent vaak in het laboratorium. Het contact met patiënten speelt een relatief kleine rol: je werkt veel samen met andere medisch specialisten en laboranten. Vaak begeleidt je daarnaast studenten.

Een anesthesist of anesthesioloog houdt zich bezig met pijnbestrijding en verdoving. Veel hiervan vindt plaats rond operaties: je doet de onderzoeken bij patiënten voor de operatie, dient de verdovingen toe en begeleidt de patiënt na een ingreep. Pijnbestrijding kan veel breder zijn: van snel ingrijpen op de spoedeisende hulp, tot bevallingen begeleiden, of oplossingen zoeken voor patiënten met chronische pijn. Daarnaast ben je met de rest van het medisch personeel verantwoordelijk voor de organisatie: bijvoorbeeld het inplannen van operaties of het verdelen van zalen. Veel anesthesisten doen daarnaast onderzoek, of geven les aan geneeskundestudenten. Door de zorg voor patiënten is het werk sociaal, maar omdat medicatie centraal staat, houdt het een technisch karakter.

Een radioloog is een medicus die zich gespecialiseerd heeft in diagnose en behandeling van ziektes met behulp van straling. Je bent bezig met allerlei vormen van radiologisch onderzoek, van röntgenfoto’s tot MRI-scans, PET-scans en echografie. Het aflezen van de scans en foto’s is je belangrijkste taak: daarmee stel je een diagnose of maak je voor een operatie precies duidelijk wat er moet gebeuren. Tegenwoordig is het ook steeds vaker mogelijk patiënten te behandelen met straling, waardoor er minder operaties nodig zijn. Als radioloog heb je niet zoveel patiëntcontact: wel overleg je veel met andere specialisten.